Agroforestry is meestal 'een landbouwsysteem waarbij de teelt van meerjarigen (bomen) gecombineerd wordt met teelten van een – of meerjarige landbouwgewassen of graasweide op hetzelfde perceel'. Door bos te combineren met akkerbouw of graasweiden kunnen nieuwe producten of diensten worden geleverd.
Dossier
Agroforestry
Begin hier
In het kort: wat is agroforestry en wat zijn de voordelen?
Klimaatadaptatie en klimaatmitigatie
Agroforestry staat op dit moment in de spotlight omdat het systeem kan helpen met klimaatadaptatie (klimaataanpassing) en klimaatmitigatie (verzachten van de klimaateffecten).
Ecosysteemdiensten
Agroforestry levert een aantal belangrijke ecosysteemdiensten. Bomen hebben namelijk een belangrijke invloed op de bodem, het klimaat en de biodiversiteit.
Vormen van agroforestry
Er zijn heel veel vormen van agroforestry. In verschillende mate van intensiviteit kunnen bomen en struiken ingepast worden in akkerbouw, groenteteelt of veehouderij. In dit dossier worden de teeltsystemen met voedselbossen, akkerbouw en groenteteelt en veehouderij verder toegelicht.
Agroforestry in de akker- en tuinbouw
Er zijn verschillende vormen van agroforestry in de akker- en tuinbouw. Voor een goede mechanisatie en oogst worden bomen vaak in rijen geplant. Daartussen worden akkerbouwgewassen geteeld.
Agroforestry in de veehouderij
Agroforestry in de veehouderij is in Nederland niet nieuw, vroeger graasden koeien en schapen onder hoogstamfruitbomen. In de veehouderij is dierenwelzijn een belangrijke reden om met agroforestry aan de slag te gaan. Daarnaast kan de productie ook worden verhoogd door het planten van fruit, noten of houtbomen. Bomen vergroten het dierenwelzijn door schaduw en luwte te bieden. Daarnaast bieden bomen in de weides ook voedsel voor het vee in de vorm van twijgen, bladeren en/of fruit.
Voedselbossen
Naast de agroforestry systemen met akkerbouw en veehouderij zijn voedselbossen ook een vorm van agroforestry. Voedselbossen kunnen gezien worden als een permacultuursysteem, waar in een bos voedsel wordt gekweekt.
Aanleg van een agroforestry systeem
De aanleg van een agroforestry is doorgaans een vrij grote investering. Een goede planning is erg belangrijk. De bomen blijven immers voor een lange tijd staan en kunnen niet gemakkelijk verplaatst worden.
Mechanisatie en beheer
Voor de mechanisatie van agroforestry systemen in akkerbouw en graasweides, zijn er vanuit de fruit- en notenteelt een aantal machines beschikbaar. Het kan handig zijn om de mogelijkheden voor mechanisering mee te nemen in het ontwerp van een agroforestry systeem.
Markt en afzet
Een goede markt en afzet van de producten uit agroforestry systeem zijn erg belangrijk. Naast noten liggen er tal van kansen voor andere agroforestry producten zoals fruit, paddenstoelen, hop en thee. De grootste kansen zijn er voor kleinschalige tot middelgrote bedrijven met directe, lokale afzet.
Wet en regelgeving
Op dit moment is in Nederland de definitie van landbouwgrond een moeilijk punt voor mensen die willen beginnen met agroforestry.